Θεραπεία Υπογονιμότητας με Δωρεά Γενετικού Υλικού από Γνωστό Δότη

Το καινούριο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε το 2022 σχετικά με την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή περιέχει σημαντικές και ριζικές αλλαγές διευρύνοντας τις θεραπευτικές επιλογές των υπογόνιμων ζευγαριών που αναζητούν ιατρική βοήθεια για να δημιουργήσουν την οικογένειά τους.

Μια από τις ριζικές αλλαγές αυτές είναι η δυνατότητα θεραπείας με δωρεά γενετικού υλικού από γνωστό δότη.

Η δωρεά γενετικού υλικού αφορά τη θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με δωρεά είτε σπέρματος είτε ωαρίων είτε και των δύο συνδυαστικά. Η δωρεά ωαρίων βρίσκει εφαρμογή σε περιπτώσεις όπου έχει εξαντληθεί το ωοθηκικό απόθεμα μιας γυναίκας και δεν υπάρχει δυνατότητα για λήψη ωαρίων ικανών να γονιμοποιηθούν και να οδηγήσουν σε εγκυμοσύνη. Η δωρεά σπέρματος εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που ο άρρεν σύντροφος έχει διαγνωσθεί σε αζωοσπερμία ή σε περιπτώσεις γυναικών που επιθυμούν να δημιουργήσουν μονογονεϊκή οικογένεια. Πριν την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου απαγορευόταν ρητά η δωρεά γενετικού από γνωστό δότη. Η αναζήτηση γενετικού υλικού γινόταν μέσω τον μονάδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή μέσω τραπεζών ωαρίων/σπέρματος, χωρίς οι λήπτες να γνωρίζουν την ταυτότητα του δότη. Η επιλογή του δότη/δότριας γινόταν βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών (χρώμα ματιών, δέρματος, εθνικότητα, ύψος, ομάδα αίματος, ηλικία).             

Με το νέο νομοσχέδιο, οι τράπεζες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν γενετικό υλικό από γνωστούς δότες. Αυτό σημαίνει ότι οι λήπτες έχουν την επιλογή να γνωρίζουν τα στοιχεία του δότη. Τα στοιχεία του δότη μπορεί να γνωστοποιηθούν είτε εξαρχής στους λήπτες, είτε μετά την ενηλικίωση του παιδιού. Υπάρχουν δηλαδή δύο κατηγορίες γνωστού δότη.

Μια γυναίκα που δεν μπορεί να επιτύχει εγκυμοσύνη με τη χρήση των δικών της ωαρίων, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το γενετικό υλικό ακόμα και ενός ατόμου από το οικογενειακό της περιβάλλον πχ της νεότερης αδερφή της. Το κίνητρο για να χρησιμοποιήσει το γενετικό υλικό συγγενικού προσώπου είναι η διατήρηση γονιδιακών χαρακτηριστικών που είναι κοινά μεταξύ εξ αίματος συγγενών. Σε κάθε περίπτωση ο γνωστός δότης/δότρια θα υποβληθεί σε πλήρη και εκτενή έλεγχο, πριν προχωρήσει σε δωρεά του γενετικού του υλικού και πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις.  Σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις ο γνωστός δότης από το συγγενικό περιβάλλον μπορεί να είναι διαφορετικού φύλου.  Μια γυναίκα χωρίς σύντροφο που χρήζει «διπλής» δωρεάς (ωαρίων και σπέρματος)  για την δημιουργία εμβρύων και επίτευξη εγκυμοσύνης, μπορεί να χρησιμοποιήσει το σπέρμα του αδερφού της για να γονιμοποιήσει τα ωάρια της δότριας που θα επιλέξει. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζει την ύπαρξη γενετικού υλικού της οικογένειά της στα παιδιά της.

Όπως στη χρήση άγνωστου δότη, έτσι και στη χρήση γνωστού δότη, οι λήπτες είναι οι αποκλειστικοί νόμιμοι γονείς των παιδιών που θα γεννηθούν, κάτι που διασφαλίζεται από τις σχετικές συγκαταθέσεις που υπογράφονται από όλους τους συμμετέχοντες.

Στη Fertilia, εφαρμόζοντας όλα τα σύγχρονα ιατρικά πρωτόκολλα και πλήρως εναρμονισμένοι με το νομικό πλαίσιο της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής προσφέρουμε τη θεραπευτική επιλογή του γνωστού δότη στους ανθρώπους που μας εμπιστεύονται να τους βοηθήσουμε να δημιουργήσουν την οικογένειά τους, με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Είμαστε δίπλα σας στο μεγάλο βήμα.

Γράφει o:
Θωμάς Σταυράκης
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Ειδικός Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Επιστημονικά Υπεύθυνος της Fertilia