wooden-01
wooden-02
διαβάστε το άρθρο

Υπογονιμότητα και ψυχολογία: Μια διπλή πρόκληση

Άγχος, νευρικότητα, ένταση, κυκλοθυμία ακόμα και κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει σε ένα ζευγάρι η υπογονιμότητα, που δεν είναι μόνο μια πρόκληση ιατρικής φύσης, αλλά έχει και ψυχολογική διάσταση, η οποία δεν πρέπει να μένει χωρίς αντιμετώπιση. Άλλωστε, μπορεί πέραν της επιβάρυνσης του ζευγαριού και τον αντίκτυπο στις διαπροσωπικές του σχέσεις, να αποτελέσει τροχοπέδη ακόμα και για την ίδια την προσπάθεια της τεκνοποίησης.

Η υπογονιμότητα, που ορίζεται ως η αδυναμία σύλληψης μετά από έναν χρόνο ερωτικών επαφών, είναι μια κοινή κατάσταση για περίπου το 15-20% του γενικού πληθυσμού. Μάλιστα, περί το 1 στα 6 ζευγάρια εκτιμάται ότι κάποια στιγμή στη ζωή του θα καταφύγει σε κάποιον ειδικό αναπαραγωγής για να διαχειριστεί την υπογονιμότητά του. Αυτό που συχνά δεν προσμετράται στις προκλήσεις αυτής της κατάστασης είναι ο ψυχολογικός αντίκτυπος που έχει. Το άγχος και η πίεση που φέρνουν οι ανεπιτυχείς προσπάθειες σύλληψης σε ένα ζευγάρι, οι ενοχές για τη μη επίτευξη ενός στόχου που σε άλλους έρχεται φυσιολογικά, ο πόνος που φέρνει η συνειδητοποίηση ότι η οικογένεια που έχει ονειρευτεί μπορεί τελικά να μην γίνει πραγματικότητα και βέβαια η κοινωνική κριτική, που συχνά είναι αθώα, αλλά πονάει, δημιουργούν ένα πλαίσιο ασφυκτικό.

Σε τεντωμένο σκοινί

Ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας καλείται σε όλη αυτή τη διαδικασία να ισορροπήσει κυριολεκτικά σε τεντωμένο σκοινί. Να χειριστεί την επόμενη μέρα των αποτυχημένων προσπαθειών, να διατηρήσει τους δεσμούς του και την ερωτική του ζωή ανέπαφη, να μην αισθάνεται ενοχή και φταίξιμο κάθε φορά που δεν πετυχαίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Συχνά, συμπτώματα όπως το άγχος, η ανησυχία, η νευρικότητα, ο θυμός, η κυκλοθυμία, η ένταση, η εσωστρέφεια, η κατάθλιψη κάνουν την εμφάνισή τους σε ένα ζευγάρι με θέματα υπογονιμότητας, επηρεάζοντας τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, αλλά και τη σεξουαλική τους ζωή. Αυτή η τελευταία μάλιστα παίρνει στα μάτια του τη μορφή μιας επαναλαμβανόμενης, αποστειρωμένης πράξης, που παύει πια να είναι αυθόρμητη, αλλά έχει ως μόνο σκοπό την αναπαραγωγή. Μπορεί ένα ζευγάρι ακόμα και να στερηθεί συνειδητά την ερωτική απόλαυση, θεωρώντας πως είναι κάτι που δεν αξίζει, αφού οι συνευρέσεις του δεν οδηγούν στο πολυπόθητο αποτέλεσμα. 

«Γιατί σε μας;»

Πολλά ζευγάρια αναρωτιούνται «γιατί σε μας», θεωρούν ότι κάνουν κάτι λάθος, ρίχνουν το φταίξιμο πάνω τους, ενώ ταυτόχρονα αισθάνονται την κοινωνική πίεση να αυξάνεται. Η ερώτηση από συγγενείς και φίλους «κανένα παιδάκι;» ακούγεται στα αυτιά τους σχεδόν βασανιστική, καθώς τους υπενθυμίζει την αδυναμία να γίνουν γονείς. Η αυτοεκτίμησή τους μπορεί να δεχθεί ανεπανόρθωτο πλήγμα και η αίσθηση της ανεπάρκειας να πρωταγωνιστήσει στην καθημερινότητά τους, σαν να μην υπάρχει κανένας άλλος στόχος στη ζωή. Συχνά η γυναίκα επιβαρύνεται περισσότερο από τον άντρα, παρόλο που τα αίτια για την υπογονιμότητα μοιράζονται ισοβαρώς ανάμεσα στα δύο φύλα. Η δυσκολία όμως πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κοινή.

Η ψυχολογική επιβάρυνση μπορεί να υφίσταται και όταν ένα ζευγάρι καταφύγει στη λύση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Πιθανές αποτυχημένες προσπάθειες επιδεινώνουν την ψυχολογική κατάσταση ειδικά της γυναίκας, που υποβάλλεται στη θεραπεία αναπαραγωγής, επηρεάζοντας συχνά και τις πιθανότητές της να μείνει έγκυος. Πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί δύο ανθρώπους ενωμένους και αποφασισμένους, με ρεαλιστικές προσδοκίες, αφού η ματαίωση των προσδοκιών είναι ίσως η μεγαλύτερη πληγή σε αυτές τις περιπτώσεις. Ειδικά στη διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής το στρες μπορεί να αυξηθεί κατακόρυφα, αφού η προσπάθεια είναι πια συνειδητή, απαιτεί μια σειρά από θυσίες για το ζευγάρι και όταν δεν ευοδώνεται δημιουργεί μια ιδιαίτερα έντονη αίσθηση αποτυχίας.   

Η ψυχολογική υποστήριξη

Τι μπορεί λοιπόν να κάνει ένα ζευγάρι για να βγει από αυτό το ψυχολογικό τέλμα και χειριστεί την υπογονιμότητά του με ψυχραιμία ή να μπει σε μια διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής θωρακισμένο; Η ψυχολογική βοήθεια είναι αναγκαία σε αυτές τις περιπτώσεις. Η αναζήτηση συμβουλής από έναν ειδικό είναι η καλύτερη κίνηση, ώστε το ζευγάρι να καταλάβει με τι κόστος προσπαθεί να φέρει ένα παιδί στον κόσμο. Ένας ειδικός σύμβουλος μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι να ανοιχτεί, να μοιραστεί τις ανησυχίες του και να κατανοήσει πως είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με ένα κοινό και αρραγές μέτωπο. Ο άντρας και η γυναίκα έρχονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους σε μια προσπάθεια να καταλάβουν πως δεν φταίνε, ενώ μπορούν με πιο καθαρό μυαλό να δουν τις διαθέσιμες επιλογές τους, χωρίς άγχος και υπέρμετρες προσδοκίες. Σε κάθε περίπτωση είτε ένα ζευγάρι δυσκολεύεται να συλλάβει είτε βρίσκεται σε διαδικασία θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Συχνά μάλιστα οι θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ενσωματώνουν και τη συμβουλευτική, ώστε να βοηθήσουν το ζευγάρι στο απαιτητικό αυτό ταξίδι.

Μην αφήνετε την πρόκληση της υπογονιμότητας να πάρει τον έλεγχο της ζωής και της ψυχολογίας σας. Μιλήστε μεταξύ σας, ελάτε πιο κοντά, αντιμετωπίστε την υπογονιμότητα ως ένα κοινό ζήτημα και αναζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού, που θα σας διευκολύνει ώστε να δείτε φως στην άκρη του τούνελ.